1.
BINCANGKAN PERANAN PEMBESAR DALAM SISTEM PEMERINTAHAN TRADISIONAL
MASYARAKAT ASIA.
Institusi pemerintahan di rantau Asia
Tenggara,Asia Selatan dan Asia Timur bukan sekadar mengandungai raja atau
maharaja yang berada di kemuncak hierarki sahaja,malah institusi ini turut di
sokong oleh institusi pembesar.Secara umum,pembesar bermakna pegawai-pegawai
kerajaan yang dilantik oleh raja atau maharaja untuk menjawat jawatan tertentu
dan melaksanakan tugas-tugas dalam bidang kuasa yang telah diberikan
kepadanya.Realitinya,kelompok pembesar inilah yang melaksanakan segala tugas
pemerintahan .Menurut kamus Dewan pula,pembesar bermakna orang yang berpangkat
tinggi.Oleh itu,dalam system pemerintahan beraja ini,kedudukan pembesar itu
sangat penting dan berada pada paras kedua selepas kedudukan raja.
Dalam sesebuah kerajaan pembesar secara umumnya terbahagi kepada
beberapa peringkat serta bahagian dan mempunyai tugas tertentu.Ini bermakna
satu bentuk pengkhususan tugas secara tersusun telah dibuat berdasarkan jabatan
yang dipegangnya.Tanggungjawab melaksanakan tugas tersebut akan memastikan
jawatannya akan dikekalkan.Jika pembesar gagal melaksanakan tugasnya,raja
mempunyai kuasa untuk melucutnya dan digantikan dengan pembesar yang lain.Dalam
masa yang sama pembesar juga dibahagikan mengikut kelas-kelas
tertentu.Misalnya,pembesar kanan bertanggungjawab menasihati dan membantu raja
membuat keputusan .Gelaran yang khusus terhadap pembesar kanan seperti
Wazir,Perdana Menteri dan sebagainya.Pembesar pusat pula,bermakna mereka yang
menjalankan tanggungjawabnya di ibu kota kerajaan dan istana.Mereka
dipertanggungjawabkan mengetuai sesuatu jabatan seperti jabatan peperangan
,kehakiman ,percukaian dan sebagainya.Manakala,bagi pembesar wilayah dan daerah
pula akan mentadbir wilayah atau daerah tertentu dan mempunyai kuasa
tertentu.Pembesar ini mempunyai kuasa penuh kepada raja di pusat.
Dalam pada
itu, golongan pembesar hanya mempunyai kuasa yang terhad mengikut tugas yang
dipertanggungjawabkan kepada mereka dan mempunyai kadar kebergantungan yang
tinggi kepada sokongan raja.Jika sokongan ini berkurangan secara langsung
kedudukan seorang pembesar akan terjejas.Selain itu,kelompok pembesar ini turut
mempunyai tanggungjawab yang besar kepada para pengikutmereka.Keperluan
pengikut memainkan peranan penting dalam membantu pembesar melaksanakan tugasan
yang diarahkan oleh raja mereka.Ini bermakna seorang pembesar bukan sahaja
bertanggungjawab terus kepada raja tetapi juga kepada pengikutnya.Ramainya
bilangan pengikut seseorang pembesar bukan sekadar melambangkan kedudukan serta
status malah turut melambangkan kekayaan serta kejayaan mengeksploitasi
ekonomi.Ikatan ekonomi serta kekayaan inilah yang menjadi dasar penting dalam
melihat hubungan antara pembesar dan pengikutnya.
Dalam
lingkungan pembesar yang mempunyai pelbagai tahap dan kedudukan ,terdapat
pembesar yang secara khusus terbabit dalam hal ehwal pertahanan dan ketenteraan
Mereka menjadi tunjang penting dalam mempertahankan sesebuah kerajaan dan
memperluaskan kuasa dan sebagainya.Kalangan pembesar ini mempunyai kepakaran
dalam seni peperangan dan persenjataan .Misalnya,golongan samurai di jepunyang
mempunyai kebolehan dalam seni pedang iaitu,kendo dan ken-jutsu atau seni
panah.
Mereka juga terserap dalam system pembesar dalam system
pemerintahan beraja ini.Di Asia Timur terutama Jepun ,kewujudan pembesar ini
sangat jelas dan dikenali sebagai hulubalang seperti Shogun dan
samurai.Golongan pembesar ini bukan sahaja memainkan peranan penting sewaktu
peperangan ,malah menjadi pengimbang penting kedudukan kerajaan.Oleh kerana golongan ini mempunyai kebolehan dalam
peperangan maka hal ini sangat penting dalam usaha maharaja mengekalkan
kedudukan dan kuasanya.Tanpa sokongan golongan ini,pastilah sesuatu kerajaan
dan dinasti tidak akn bertahan lama.Sejarah China sejak berabad-abad yang lalu
membuktikan kebenaran ini.Apabila sesuatu kerajaan menerima tentangan daripada
kalangan hulubalang atau pembesar ,maka sebuah dinasti baruakan muncul .Secara
langsung,kalangan pembesar turut menjadi penentu senario serta perkembangan
politik dalam sejarah di Jepun dan
China.
Dalam konteks
yang lebih luas ,hulubalang ini dipertanggungjawabkan mengawal diri raja
sebagaimana peranan pengawal peribadi.Golongan ini berada di kelas dan
kedudukan yang tinggi dan istimewa.Dengan menduduki kelas yang tersendiri ,golongan
ini muncul sebagai golongan yang dihormati dan dianggap pemimpin
masyarakat..Golongan ini turut dilantik sebagai pembesar daerah seperti Teungku
Raja Pakeh.Selain itu,golongan ini mempunyai peranan yang cukup meluas .Mereka
bertindak sebagai pengawal raja ,pengawal ibu kota serta bertanggungjawab
memimpin peperangan .Malah perkembangan abad ke-19 dan awal abad ke-20 turut
menyaksikan beberapa peranan hulubalang begitu penting dalam menyatukan
masyarakat aceh yang sedang menghadapi tentangan Belanda.Dalam hal ini,Anthony
Reid menjelaskan bahawa hulubalang merupakan warleader .Malah antara 1830an
–1870an,gabungan hulubalang seramai 12 orang bagi mempertahankan aceh daripada
serangan belanda telah dibentuk .Oleh itu,perluasan kuasa belanda ke aceh khususnya
menyaksikan pembabitan golongan hulubalang sebagai pemimpin masyarakat.
Sejak zaman
berzaman ,ketiga-tiga rantau ini,telah sedia mempunyai satu sistem pembesar yg
lengkap dan tersusun.Para pembesar ini berperanan sbg pembantu dan pelaksana
arahan .Kewujudan sistem pembesar bukan sahaja sekadar menjadikan sistem
pemerintahan dan pentadbiran tradisional berjalan lancar malah memperlihatkan
satu keupayaan yang tinggi utk memerintah.Satu pengkhususan tugas sebagaiman yg
diperlihatkan oleh kewujudan pembesar membuktikan keadaan tersebut.
Kewujudan satu
sistem pentadbiran yg lengkap ini dapat dibuktikan dalam semua kerajaan Asia.
Di Burma ,kelompok pembesar bertanggungjawab memastikan pemerintahan kerajaan
berjalan dengan baik.Golongan ini menjadi tiang penyokong kerajaan yg
penting.Antaranya termasuklah Raja Muda,Wungyi,atau Ketua Menteri,Wundauk atau
Menteri Muda, Atinwun atau Pegawai Istana dan para pembesar yg lain.Wungyi
dianggap mempunyai taraf yg tertinggi dan dikatakan sbg menjalankan kuasa raja.Wundauk
pula,Menteri Muda dan bertanggungjawab membantu wungyi .Atinwun mempunyai
darjah yg lebih rendah drpd wauduk ttp lebih berkuasa krn bertugas di istana
dan mempunyai hubungan yg rapat dgn raja .Mereka btgjwb mengawal dan
mengendalikan petugas istana.Mereka myai ruang yg besar utk mempengaruhi dasar
dan perintah raja krn ia myai kedudukan yg hampir dgn raja.
System pembesar
di burma adalah tersusun dan bukan sekadar myai pembesar pusat sahaja ttp myai
pembesar daerah yg berpusat di pusat –pusat daerah.Ketua daerah myai kewibawaan
tersendiri yg bergantung kpd kedudukan sosialnya serta hubungannya dgn raja dan
pembesar pusat.Gabenor atau myowun btgjwb thdp system ptdbrn daerah .Di Burma,
pembesar yg memegang jawatan yg rendah ialah ketua kampung ( Ywa Thugyi ) yg
bertanggungjawab utk memungut cukai dan mjlnkn ptdbrn undang-undang.
Di Vietnam
pula,sewaktu pemerintahan dinasti nguyen satu btk pemerintahan yg sistematik
tlh disusun .Maharaja yg bertindak sbg ketua kerajaan akan dibantu oleh 6
kementerian(Quan) iaitu hal ehwal awam, kerja raya,kewangan ,upacara,kehakiman
dan peperangan .Quan yg penting ialah Quan Awam yg myai taraf yg tinggi
berbanding yg lain.Ketua quan terdiri drpd kalangan yg menerima pddkn
confuciusdan turut btndk sbg pembesar yg menduduki kddkn istimewa .Sebuah majlis tertinggi (noi-cac) yg
dipengerusikan oleh maharaja serta 6 orang menteri kanan .Majlis ini bukan
hanya btgjwb mberik pandangan kpd maharaja malah mjadi medan menyelesaikan perkara
yg tidak dpt diselesaikan di peringkat kementerian .Pra pbsr di peringkat
daerah btgjwb utk mengutip cukai,mjlnkn upacara keagamaan serta adat istiadat
,mengambil dan melatih tenteradan soal kehakiman.Bagi pbsr yg paling rendah
ialah pbsr di kg.Dalam soal ini,selagi wujud ketenteraman dan penguatkuasaan
udg di kg. Kerajaan pusat tetap mberik kebebasan kpd pbsr utk melaksanakan
ptdbrnya. Selain itu, di Siam klgn
pbsr turut mbtk satu bahagian penting dlm keseluruhan sis.pemerintahan.Negara
siam dibahagikan kpd siam utara yg terdiri dari golongan awam dan siam selatan terdiri
gol.tentera.Biasanya,klgn pbsr ini terdiri klgn bangsawan yg digelar khunnang
serta anak-anak raja.Pbsr ini dibahagikan kpd krom atau jbtn termasuklah jbtn
hal ehwal ,ptdbrn awam ,pthnn,kwgn dan hubungan luar yg diketuai oleh pembesar
kanan .Selain itu, ptdbrn pbsr di siam juga dibahagikan kpd pbsr pusat dan
daerah .Ia bertujuan utk melicinkan ptdbrn krjn dan menguasai sumber tenga
manusia .Siam myai 4wilayah yg berbeza bdsrkn kedudukan kpd kddkn dan
kepentingan wilayah itu.Keempat-empat wilayah ini diperintah oleh raja ttp
perlaksanaannya dilakukan oleh pembesar.
Di Asia Timur,terutama China dan Jepun terdiri drpd klgn satria dan
asas-asas ketenteraan yg myai tempat teratas.Misalnya, di jepun kuasa raja
terbatas sebaliknya gol.shogun btgjwb ke atas pemerintahan dan secara langsung
berwatakkan ketenteraan.Selain shogun,gol daimyo atau bangsawan yag myai tanah
yg memerintah di atas tanah milik mrk sbg pbsr feudal.Kedudukan mrk di sokong
oleh gol samurai dan karoiaitu org suruhan yg mtdbr tanah.Dalam ptdbrn jepun
,shogun dan samurai myai ikatan yg kuat dan berjaya mendominasikan krjn
jepun.Selepas pemulihan meiji ,gol ini menerima kesan yg cukup besar .Jawatan
shogun dihapuskan sementara gol.samurai diserapkan dalam sis. Pmrthn krjn bukan
sbg samurai sebaliknya,pegawai krjn yg terbabit dlm perusahaan. Sistem pemerintahan china turut
memaparkan kepentingan pbsr yg dilantik berasaskan pendidikan Confucius berbanding
mrk yang myai latar belakang ketenteraan.Klgn tentera ini juga dilantik sbg
pbsr wilayah dalam usaha memastikan wilayah berada keadaan aman dan tenteram
serta mematuhi arahan krjn pusat,namun pbsr wilayah dibenarkan utk mengubah
dasar tersebut dgn kebenaran adat istiadat dan keadaan setempat .Oleh
itu,peranan pbsr di china ini amat penting sbg teras kekuatan kerajaan .
Secara
kesimpulannya,jelaslah di sini bahawa peranan pembesar dalam system
pemerintahan tradisional masyarakat asia di mana kebanyakkannya sesuai
dijalankan bagi mempertahankan kerajaan masing-masing dan untuk kepentingan
rakyat.
No comments:
Post a Comment